Michał Sita – Historia Polski vol.2
21.09 – 23.11.2023
galeria Miejsce przy Miejscu
pl. Strzelecki 14, Wrocław
wernisaż: 21.09.2023, czwartek, godz. 19:30
oprowadzanie autorskie: 7.10.2023, sobota, godz. 14.00
finisaż i oprowadzanie: 23.11.2023, czwartek, godz. 19:00
kurator: Łukasz Rusznica
organizator: Miejsce przy Miejscu / Ośrodek Postaw Twórczych
Partnerem wystawy jest Instytut Antropologii i Etnologii UAM w Poznaniu
W spektaklu „Orzeł i Krzyż” epizody z historii Polski odgrywa zespół aktorów złożony z około 400 wolontariuszy, mieszkańców Murowanej Gośliny i okolicznych miejscowości. Przez kilka wiosennych miesięcy przygotowują oni patriotyczne przedstawienie plenerowe z muzyką, efektami pirotechnicznymi, scenami kaskaderskimi, zaawansowanymi multimediami – mające ambicje definiować i wzmacniać polską tożsamość narodową. Organizowane od 2007 roku widowiska stały się największymi tego typu patriotycznymi wydarzeniami w Polsce. Spektakularna forma przyniosła im sukces frekwencyjny, wpisała się też w charakterystyczny model interpretacji historii; treści służące określaniu polskości, definiowaniu postaw patriotycznych, przekazywane są za pośrednictwem wesołych, rodzinnych festiwali o wielkiej skali i rozmachu, współorganizowanych przez lokalne społeczności.
Mieszkańcy Murowanej Gośliny stali się aktorami w partycypacyjnej opowieści o polskiej przeszłości, z założenia podporządkowanej ich własnym potrzebom tożsamościowym. Scenariusz proponuje narrację od narodzin Chrystusa, przez chrzest słowiańskiego księcia Mieszka I, po pontyfikat papieża Jana Pawła II. W tych stałych, religijno-narodowych ramach, realizowane są kolejne spektakle, niezależnie od corocznych tematycznych modyfikacji: w 2018 roku scenariusz kładł nacisk na wielkie zwycięstwa polskiej armii, celebrując setną rocznicę odzyskania niepodległości; wcześniej centralna dla narracji była obrona klasztoru na Jasnej Górze – epizod II wojny północnej (1655-1660). Niezależnie od treści spektaklu, jego formalna rama jest stała. Na trawiastej scenie aktorzy tworzą choreograficzne układy cytujące sceny dziewiętnastowiecznego polskiego malarstwa historycznego, wcielając w życie kompozycje Jana Matejki, Jacka Malczewskiego czy Józefa Chełmońskiego.
Na wystawie “Historia Polski vol.2” prezentujemy fotografie zrealizowane przez Michała Sitę, w ramach prowadzonych przez niego badań antropologicznych. Wizualne narracje są roboczymi podsumowaniami sposobów wyobrażania przeszłość i użytkowania jej, w kontekście tego patriotycznego spektaklu.
Pierwsza publikacja Sity “Historia Polski. Zeszyt ćwiczeń vol. 1” – powstała w 2021 roku. Wchodziła w wizualny dialog z reprezentacjami przeszłości konstruowanymi za kulisami widowiska. Tym razem fotograf-badacz skomentuje kolejny wątek – udział w widowisku, w charakterze aktora. Niewielki aparat zamocowany na klatce piersiowej rejestrował wydarzenia sceniczne w trakcie spektakli, wykonując jedno zdjęcie na sekundę. Rejestracja widowiska z perspektywy “body-worn cameras” dostarczy wglądu w ucieleśnioną interakcję aktora z wydarzeniami wyobrażonej przeszłości Polski – do pewnego stopnia będzie pierwszoosobową relacją z wydarzeń narodowej historii Polski, w których uczestniczył Michał Sita.
Michał Sita
Michał Sita – fotograf, kurator. Absolwent fotografii na ITF w Opawie i antropologii na UAM w Poznaniu, gdzie obecnie pracuje nad doktoratem dotyczącym społecznych sposobów używania przeszłości we współczesnej Polsce. Współautor interdyscyplinarnej analizy międzywojennych fotografii zoologicznych Wiesława Rakowskiego, oraz książki „Củ Chi Tunnels Restoration Report” (Fotograficzna Publikacja Roku 2020), autor publikacji „Historia Polski zeszyt ćwiczeń vol. 1” – stanowiącej wizualny komentarz do badań etnograficznych w Murowanej Goślinie. Kurator wystaw m.in. Małgorzaty Lebdy i Rafała Siderskiego, Mayumi Suzuki, Jana Kurka, Wiesława Rakowskiego. Odpowiadał za realizację ekspozycji m.in. Martina Parra i Rimaldasa Vikšraitisa czy Sputnik Photos. W latach 2020–2021 jeden z kuratorów programu talentów 6×6 World Press Photo. Autor tekstów o fotografii, stały współpracownik redakcji Kultury u Podstaw.