20 kwietnia o 19:00 wspólnie zamkniemy wystawę „Niebo i ogród” Marty Bogdańskiej. Na zakończenie, o swoim odbiorze twórczości fotografki opowie nam Kamila Bondar, która także odwiedziła Liban, będący bohaterem zdjęć Bogdańskiej prezentowanych na wystawie.
Pierwszy raz pojechałam do Libanu w 2010 roku na zaproszenie Marty Bogdańskiej, która organizowała tam projekt Fenix Cities. Byłam tam już jednak wcześniej, wielokrotnie – słuchając opowieści moich przyjaciół, którzy podobnie jak ja mieszkali wtedy daleko od własnego kraju. Zapraszam w kolejną podróż w tamte strony, chociaż nie jestem pewna dokąd nas zaprowadzi.
Kamila Bondar – prezeska Fundacji Sztuki Polskiej ING i kuratorka jej kolekcji (od 2015). Menedżerka kultury, redaktorka książek o sztuce, m.in Sztuka w naszym wieku i Bałwan w lodówce, współpracowniczka galerii Raster (2008–2015) oraz wytwórni muzycznej Lado ABC (2011–2013). Producentka międzynarodowych festiwali sztuki współczesnej Villa Reykjavík, Villa Tokyo i Villa Toronto.
Indywidualna wystawa fotografii Marty Bogdańskiej jest efektem jej ośmioletniego pobytu w Libanie oraz nowym spojrzeniem na powstałe w tym czasie zdjęcia. Projekt rozwijał się wokół dyskursu konfliktu – ustawicznego strachu i niebezpieczeństwa, pośród których mieszkańcy Libanu uczą się żyć. Ważnym punktem odniesienia dla wystawy stał się z tego powodu napisany, w 1990 roku, wiersz libańsko-amerykańskiej poetki Etel Adnan „It Was Beirut, All Over Again”, w którym stolica Libanu Bejrut jawi się jako metafora świata przepełnionego wojną i przemocą. Bogdańska, w swoich pracach, w podobny sposób widzi to miejsce, ale jeszcze istotniejsza jest dla niej odporność ludzi, rzeczy, roślin na dziejące się zło; sprawia ona, że trwają mimo wszystko — w nadzwyczajnym stanie kruchości. Symbolem tej wytrwałości jest pojawiający się na fladze Libanu cedr, którego siła, tak jak wszystko w tym kraju, jest w ostatnim czasie bardzo nadwyrężona. Drzewo to stało się bowiem ofiarą ocieplenia klimatu, ale jako symbol wciąż przecież odsyła do morskiej potęgi tego obszaru, będącej jednocześnie jego przekleństwem. Artystka śledzi te niejednoznaczności, ujawniające się w na pozór banalnych detalach, a jej czułe spojrzenie wykracza znacznie dalej poza kwestie historyczne czy geopolityczne.
