W czwartek 23 lutego 2023 roku w pięknej Sali Cysterskiej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C.K. Norwida w Świdnicy odbyło się spotkanie redakcji kwartalnika literacko-artystycznego „Fraza” i autorów jego dwóch numerów „świdnickich”. Dyrektorka biblioteki Ewa Cuban po żołniersku kilkoma zdaniami przywitała licznie zebranych gości i autorów, a następnie oddała głos redaktorce naczelnej pisma Magdalenie Rabizo-Birek. Ta przedstawiła bohaterów spotkania, w tym związanych ze Świdnicą pisarzy: Tomasza Hrynacza, Tamarę Hebes, Adama Lizakowskiego, Karola Maliszewskiego, Antoniego i Iwonę Matuszkiewiczów oraz Martę Hożewską z Wrocławia. Teksty tych autorów znalazły się w najnowszym numerze pisma 1–4 z roku 2022 oraz w archiwalnym numerze 4 z roku 2019. Magdalena Rabizo-Birek jest profesorką Uniwersytetu Rzeszowskiego, ale pochodzi z bliskiej Świdnicy Jedliny-Zdrój, gdzie ma dom i spędza znaczną część roku. Jest literaturoznawczynią, krytyczką literacką, krytyczką sztuki, od 1998 roku, zatem już od 25 lat, redaktorką naczelną „Frazy”. Mimo wielu zajęć i obowiązków zawodowych znalazła czas, aby przyjechać do Świdnicy i opowiedzieć o redagowanym przez siebie czasopiśmie literacko-artystyczno-naukowym, które ukazuje się już ponad 31 lat i jest wizytówką Rzeszowa i Podkarpacia w Polsce i poza jej granicami. Dociera także do polskiej diaspory, między innymi w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, w których przez pewien czas byłem jego przedstawicielem, mieszkając w Chicago, stolicy światowej Polonii.
W numerze najnowszym (2022, nr 1–4) po raz pierwszy w historii „Frazy” i unikatowy na skalę ogólnopolską zaprezentowana została literatura grecka XX i XXI wieku (m.in. poezja i proza jej klasyków: Liwaditisa, Ritsosa, Seferisa, Theotokisa, wzbogacona o teksty krytycznoliterackie i naukowe). Ponadto opublikowano blok tekstów ukraińskich: wiersze i nową prozę Jurija Andruchowycza, rozmowę z nim i eseje o jego twórczości w związku z przyznaniem mu w czerwcu 2022 roku doktoratu honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego, wiersze klasyka poezji ukraińskiej Pawło Tyczyny oraz współczesnej poetki i reżyserki filmowej Iryny Ciłyk.
Na spotkaniu wiele czasu poświęcono przypomnieniu zmarłej w 2019 roku świdnickiej poetki i działaczki samorządowej Danuty Saul-Kawki. Wspominała ją na początku spotkania jej bratanica Danuta Wołowiec, która przybyła na spotkanie aż z Handzlówki pod Rzeszowem oraz poeta, krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Karol Maliszewski.
Magdalena Rabizo-Birek poprowadziła spotkanie z elegancją, w równej mierze poświęcając czas literaturze, jak i życiu codziennemu bohaterów spotkania i ich kontaktom ze światem (nie tylko) literackim, co spowodowało, że wszyscy byli zainteresowani tym, o czym była mowa. Prowadzony przez redaktorkę naczelną „Frazy” wieczór autorski z tak wieloma gośćmi przerodził się w towarzyskie, wręcz rodzinne spotkanie piszących z publicznością. Dwie godziny rozmów i czytania wierszy, żywe dialogi, nie zaś monologi o literaturze, jej sytuacji w dzisiejszym w Polsce i na świecie, dzielenie się przez bohaterów i bohaterki wspomnieniami o początkach własnej twórczości i współpracy z czasopismem, było bardzo sympatyczne i jak najbardziej na miejscu, bo przecież takie były między innymi cele tego spotkania. Z pasją mówili o poezji i o życiu, wytwarzając ciepłą i przyjemną atmosferę służącą lepszej komunikacji między autorami a publicznością. Ta zaś była zadowolona, bowiem otrzymała szczere wyznania i dobrą literaturę.
Gospodynie wieczoru – dyrektorka i pracownice zatroszczyły się o strawę nie tylko duchową. Była herbata, kawa, woda mineralna i ciasteczka dla przybyłych. Były też róże dla każdego autora i prowadzącej, co w dzisiejszych czasach nie jest takie oczywiste. Pozytywnie zaskoczyła mnie również obecność kilku świdnickich nauczycielek języka polskiego, które aktywnie uczestniczyły w rozmowie, zadawały pytania i wyrażały swoje opinie. W gronie publiczności znalazły się osoby niemal legendarne, nieczęsto dziś widywane, a niezwykle zasłużone dla świdnickiej i dolnośląskiej literatury i kultury – Helena Semenetz z mężem Wiesławem Kwiatkowskim, Bogusław Michnik z małżonką, Beata Klossowska-Tyszka z mężem Szczepanem i dolnośląscy pisarze kilku pokoleń: Joanna Mossakowska-Mikulska, Leszek Brągiel, David Magen,
Gwidon Hefid, Marzena Bryksa. A to zapewne niekompletna lista. Karol Maliszewski napisał po spotkaniu do redaktorki „Frazy”, że było to: „bardzo ciekawe spotkanie, wreszcie porządnie i szczerze integrujące ludzi”. Od siebie mogę dodać, że wieczór z pisarzami był bardzo dobrym pomysłem, strzałem w sam środek świdnickiej literackiej tarczy.
Świdnica, 27 lutego, 2023 r.
